Zacznijmy od tego, że każdy ma w sobie dwie „osobowości” – zdrowego dorosłego i wrażliwe dziecko.
Zdrowy dorosły to tryb, w którym myślimy w racjonalny, przydatny dla nas sposób. Potrafimy się zaopiekować sobą i innymi, zaakceptować nasze emocje, dać sobie prawo do czucia się źle. Dajemy sobie też prawdo do patrzenia na rzeczywistość z dystansu, planowania, szukania rozwiązań.
Terapia schematów jest przeznaczona do leczenia osób z zaburzeniami osobowości, lub osób z „przewlekłymi” zaburzeniami np. długo trwającą depresją. Opiera się na zmianie nieadaptacyjnych sposobów radzenia sobie z problemami z dzieciństwa. Należy do „trzeciej fali” terapii poznawczo-behawioralnych.
Schematy powstają wskutek niezaspokojenia pięciu podstawowych potrzeb emocjonalnych dziecka:
1. bezpiecznego przywiązania do innych,
2. autonomii, kompetencji i poczucia tożsamości,
3. wolności wyrażania potrzeb i emocji,
4. spontaniczności,
5. realistycznych granic i samokontroli.
Uzależnienie od gier komputerowych
i internetu. Koduje się to jako „zaburzenie nawyków i popędów, nieokreślone” – F63,9.
Z puntu widzenia terapii schematu wiąże się przede wszystkim z trybami „impulsywnego dziecka” (trudność w kontrolowaniu swojego zachowania), oraz „wewnętrznego ukoiciela” (radzenie sobie z emocjami za pomocą aktywności, po których mamy później poczucie winy).
Terapia polega na wzmacnianiu trybu „zdrowego dorosłego”, który musi być na tyle silny, aby przejąć kontrolę nad nieadaptacyjnymi trybami radzenia sobie.
Jak w każdym uzależnieniu, nie chodzi tu o samo pozbycie się objawu. Zazwyczaj ma on swoją przyczynę w realnej rzeczywistości. Po odkryciu źródła uzależnienia i usunięciu jej, można dodatkowo zastąpić nieadaptacyjne czynności bardziej przydatnymi. Nie żyjemy w próżni – jeśli pozbędziemy się uzależnienia, musimy je czymś zastąpić – np. jakąś pasją – inaczej może wracać.
Co to jest OCD (Obsessive-Compulsive Disorder)?
Zaburzenie obsesyjno-kompulsyjne przejawia się natrętnymi, niechcianymi myślami (obsesjami) i/lub zachowaniami (kompulsjami). Myśli mogą dotyczyć ważnych dla nas obszarów (religii, odpowiedzialności, zdrowia, higieny, bliskich osób, etc.). Zachowania (najczęściej mycie rąk, sprawdzanie, upewnianie się) są związane z odczuwanym przymusem do wykonywania ich i lękiem, kiedy się ich nie powtarza.
ACT jest terapią należącą do trzeciej fali psychoterapii poznawczo-behawioalnych. Opiera się na uważności i zaangażowaniu.
Twórcą ACT jest Steven Hayes (http://www.stevenchayes.com/)
Krótkie wprowadzenie do ACT w języku angielskim: https://www.youtube.com/watch?v=jrmKtaMqOh4
W języku polskim ukazały się jak do tej pory dwie książki o ACT:
http://www.wuj.pl/page,produkt,prodid,2162,strona,Terapia_akceptacji_i_zaangazowania,katid,84.html
Książka „W pułapce myśli” w Ameryce w pewnym momencie wyprzedziła w rankingu sprzedaży „Harrego Pottera”.
Self-compassion, czyli podchodzenie do siebie z empatią, z otwartym sercem, to nowe podejście psychoterapeutyczne, należące do nurtu trzeciej fali terapii poznawczych i behawioralnych. Przedstawicielami tego podejścia są między innymi Paul Gilbert i Kristine Neff.
Krótkie wprowadzenie do self-compassion w języku angielskim: https://www.youtube.com/watch?v=IvtZBUSplr4
Panika, napady lęku, lub fachowo „zaburzenie lękowe z napadami paniki” należy do grupy nerwic.
Objawia się silnym lękiem o swoje życie lub zdrowie rozpoczynającym się zazwyczaj od jakiegoś objawu somatycznego. Najczęściej jest to uczucie duszenia się, bądź kołatania serca, ale także krztuszenia się, napadów zimna i gorąca, „nóg jak z waty”, zawrotów głowy, mrowienia, trzęsienia się, pocenia, nudności, …
Zniekształcenia poznawcze ma każdy. Mamy codziennie około 60 000 różnych myśli. Nie sposób ich przeanalizować naukowo. Nie ma czasu, żeby na każdą myśl znaleźć argument za i przeciw, racjonalnie ją uzasadniać. Dlatego często wyolbrzymiamy, myślimy w sposób czarno-biały lub katastrofizujemy.
Jak przekonać bliską osobę do zgłoszenia się na terapię? Jedno z częstszych pytań zadawanych przez bliskich osób z różnymi problemami. Najczęstszą moją odpowiedzią jest: nic na siłę. Przede wszystkim musimy starać się nie urazić bliskiej osoby. Najgorsze co może się zdarzyć, to stwierdzenie „jesteś wariatem, idź się lecz”. Ludzie są z natury przekorni i nawet jeśli ktoś wcześniej brał pod uwagę zgłoszenie się do psychologa, po powyższej sugestii z pewnością zmieni zdanie.
Czy oddawać dziecko do przedszkola? Czy państwowa edukacja jest rzeczywiście najlepszą alternatywą? Jeśli masz możliwość zajmować się dzieckiem do 4 roku życia, ale zastanawiasz się nad wysłaniem swojej latorośli do instytucji, to polecam artykuł Bogny Białeckiej:
